Sosyal Politikalar İçinde Sosyal Hekimlik
Sağlığın Tanımı
Sağlık,
bedensel,
ruhsal ve sosyal
yönden iyilik halidir.
SAĞLIK ALANINI
BİR BUZDAĞINA
BENZETEBİLİRİZ.
Su yüzünde kalanlar :
Hastalar
Çok hastalar
En ağır hastalar
Su yüzeyinin altında
kalan buzdağının bölümleri:
Sağlam sanılan
HERKES
HERKESE SAĞLIK
Sözü kulağa hoş geliyor:
Herkese Sağlık.
Ama bu nasıl olacak?
Bunu bize sağlayacak
politikalar mozayağına
SOSYAL HEKİMLİK
diyoruz.
Prof.Dr.Nusret H.Fişek’in
veda mesajı :
SOSYAL HEKİMLİĞİ SAVUNUNUZ.
Sosyal hekimlik,
öyle bir yaklaşımdır ki;
Toplumu oluşturan herkesin,
Bedence, ruhça ve sosyal yönden tam iyilik halinde olması için
Kişiye ve
Sosyal, biyolojik ve fizik
çevreye yönelik önlemlerin
Tümelci bir yaklaşımla
Planlanması ve uygulanmasını
kapsar.
HEDEF
Daha iyi bir
yaşama ulaşmak..
Sosyal hekimlik
birbirine koşut giden
kulvarlardan oluşur.
Sosyal hekimlik kulvarlarını
şu şekilde sıralayabiliriz :
Sağlıkta insangücü
Sağlıkta örgütlenme
Sağlıkta finansman
Sağlıkta yönetim
Sağlıkta kalite
Sağlıkta enformasyon
İlk ve acil yardım
İlaç sanayii ve politikaları
Ağız ve diş sağlığı
Çevre
Psikolojik destek ve ruh sağlığı
Eğitim
Sosyal kalkınma
Nüfus ve göç
Tarım, orman ve hayvancılık
Su ve gıda güvenliği
Yerel yönetim
Toplumsal dayanışmanın
güçlendirilmesi ve katılım
Sağlık,
bedensel,
ruhsal ve sosyal
yönden iyilik
halidir.
Günümüzün
en büyük
sosyal hastalığı nedir ?
Yoksulluk
Lord Beveridge
çağının en önemli 5 sosyal felaketini
şöyle sıralamıştır (1942):
Yoksulluk
Hastalık
Bilgisizlik
Sefalet
Tembellik
Bugün değişen ne?
Birleşmiş Milletler
Kalkınma Programı’na göre,
YOKSULLUK
üç gereksinmeye
erişmede yoksunluktur:
Gelir
Sağlık
Eğitim.
Birleşmiş Milletler
Kalkınma Programı’na göre,
“insani gelişme ölçütü” :
Doğumda yaşam beklentisi
Yetişkin okur yazarlığı
Birleşik okullulaşma oranı
Satın alma gücü paritesi.
Birleşmiş Milletler
Kalkınma Programı’na göre,
“Toplumsal Cinsiyete Bağlı Gelişme Ölçütü” :
Yaşam beklentisinde erkek kadın farkı
Eğitim düzeyinde erkek kadın farkı
Gelir değerlerinde erkek kadın farkı.
Birleşmiş Milletler
Kalkınma Programı’na göre,
“Toplumsal Cinsiyet Yetki Ölçüsü ” :
Parlamentoda temsil
Yönetimde ve mesleklerinde konumları
Kazanılan gelirde payı
Birleşmiş Milletler
Kalkınma Programı’na göre,
“İnsani Yoksulluk Ölçütü”
Güvenli su kaynaklarına ulaşamayan nüfus
Sağlık hizmetlerine ulaşamayan nüfus
Düşük ağırlıklı çocuk (5 yaş öncesi)
A.Gürhan Fişek’e
göre,
YOKSUNLUKLAR
insana verilen değerin
bir göstergesidir:
İnsana verilen değerin
bileşik göstergesi
Bu sosyal hastalıkların,
bir çok kişinin
ortak sorunu olduğunu
görmekteyiz.
Ortak sosyal sorunları
olan kişilerin
oluşturdukları gruplara da
sosyal risk grupları
diyoruz.
Risk grupları,
sosyal politikaların
belkemiğini oluşturur.
Risk gruplarını saymaya
başlayalım :
Doğal felaketler açısından
Tayfun, Sel
İklim
Deprem, yanardağ vb.
Demografik Özellikler Açısından
Çocuklar
Gençler
Yaşlılar
Cinsiyet Özelliklerine Göre
Kadınlar
Erkekler
Cinsel Tercihleri Farklı Olanlar
Yerleşim Birimlerine Göre Risk Grupları
Köyde yaşayanlar
Geçici mekanlarda (mevsimlik tarım işçileri vb) yaşayanlar
Beldelerde yaşayanlar
Kent varoşlarında ve gecekondularda yaşayanlar
Kentlerde yaşayanlar
Yurt dışında yaşayanlar
Sağlık özelliklerine göre
Engelliler( Ortopedik, işitsel, görsel, mental)
Kronik hastalığı olanlar
Ölümcül hastalığı olanlar vb
Sosyal Güvenlikleri Açısından Risk Grupları
Formel sektörde çalışanlar
Kayıtdışı çalışanlar
Mevsimlik çalışanlar
Tarımda çalışan kadınlar
Toplumsal çatışmalar açısından
Ayrımcılık
Göçmenlik
Savaş
İstihdam durumu açısından
Çalışanlar
İşsizler
Emekliler
Öğrenciler
İş aramayanlar
İstihdam biçimi ve sektörlere göre
A-tipik çalışanlar vb
İnşaat, tarım, madencilik vb.
Kayıt dışı
Amaç riskin azaltılması,
olabilirse ortadan kaldırılması;
bu sağlanamaz ve risk gerçekleşirse,
bundan etkilenenlerin,
yaşamlarını kolaylaştırmak,
sorunlarını hafifletmeye
çalışmaktır.
Sosyal politika,
bu hedefe ulaşırken,
kullanacağımız
Araçları,
Yöntemleri,
Strateji ve
Planları
bize verir.
Dünyada
bir çok risk ve bir çok sorun
olduğuna göre,
sosyal politikayı da,
bir politikalar mozayığı
olarak
görebiliriz.
Bu,
sosyal politikalar ile
sosyal hekimlik politikalarının
neden içiçe olduğunu,
birarada yürüdüğünü
ayrılmazlığını da
gösterir.