Gelişmekte Olan Ülkelerde Kamu Bilincini Artırmaya Yönelik Bir İyi Uygulama Örneği
Giriş
Gelişmekte olan ülkelerin, işçi sağlığı iş güvenliği konusundaki temel sorunu bilgisizlik ve duyarsızlıktır. O kadar ki, bu iki etmen, çalışma ortamında alınması gereken önlemlerden, işçilerin bilinç ve eğitim düzeyine kadar bir çok olguyu belirlemektedir. Gelişmekte olan ülkelerde bu konuda en büyük eksiklik, kamu ve kamu-dışı kurumsallaşmaların yokluğu veya yetersizliğidir.
Yöntemler
Başarıya giden yolda ilk adım ise, iyi uygulama örnekleridir. Türkiye’de sağlık güvenlik çevre alanında kendini kanıtlamış bir sivil toplum kuruluşu olan Fişek Enstitüsü’nün çalışmaları ve ilkelerinden, gelişmekte olan ülkeler için, evrensel dersler çıkarılmak amaçlanmaktadır.
Sonuçlar
Bir sivil toplum kuruluşu olan Fişek Enstitüsü 26 yıllık geçmişinde bu yönde bir çok ilk ve öncü projeye imza atmıştır.
Bu çalışmalar şunlardır :
- Küçük işyerleri için ortak işyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı
- İşyeri risk analizleri ve bunlara dayalı iş sağlığı güvenliği eğitimleri
- Türkiye’nin ilk ve tek işçi sağlığı iş güvenliği kütüphanesi
- Türkiye’deki ilk, en geniş ve en çok ziyaret edilen web sitesinin oluşturulması (www.isguvenligi.net)
- Radyo konuşmaları, konferanslar
- Türkiye’nin en uzun soluklu iş sağlığı güvenliği dergisi (İki ayda bir yayınlanır ve 100.sayısını aşmıştır)
Bu çalışmalar hiçbir zaman yanıtsız kalmamıştır. Fişek Enstitüsü’nün, iyi uygulama örnekleri, yasaların oluşturulmasında, örneklerin toplumca çoğaltılmasında ve eğitim materyali olarak kullanılmıştır. Bu çalışmalarında ötürü, Fişek Enstitüsü,
- 1996 yılında Birleşmiş Milletler İnsan Yerleşimleri Konferansı’nda (Habitat-II, İstanbul) en iyi uygulamalar sergisine seçilmiş,
- 1996 yılında Cumhurbaşkanlığı Takdir Belgesi ile onurlandırılmış
- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca 2005-2008 yılları arasında Ulusal İş Sağlığı Güvenliği Konseyi’ne üye olarak gösterilmiştir.
Tartışma
Gelişmekte olan ülkeler için, sivil toplum örgütlerinin, toplumla birlikte oluşturdukları “iyi uygulama” örnekleri iki yönlü bir kazanım yaratmaktadır. Bir yandan bu uygulamanın ortaya konulması için toplum duyarlılaştırılmaktadır; öte yandan toplum, yarattığı esere sahip çıkmakta ve onun gelişmesi için uğraş vermektedir. Bu örneklerin tanıtılması ve çoğaltılması, gelişmekte olan ülkelerde, uygulamadaki tıkanıklıkları aşmada bir çıkış yolu oluşturabilir.
Anahtar Kelimeler
Kamu Bilinci, üstün yöntem, gelişmekte olan ülkeler